Оразаны бұзбайтын нәрселер
Оразаны бұзбайтын бірақ сауабын азайтатын нәрселерден де қашу керек. Ораза тұтқандарға уәделенген үлкен сауабқа қауышу үшін бұл шарт болып табылады.
Бір ғибадатты орындағанда, бұл ғибадаттың парыздарын, уәжіптерін, сүннеттерін, мәкрухтерін және муфситтерін яғни ол ғибадатты бұзатын нәрселерін де білу керек. Бұларды білмей жасалған ғибадат толық болмайды. Тіпті ғибадат еттім деп ойлағаның, бұзылып, ғибадат болудан шыққан болуы мүмкін.
Мәселен оразаның парыздарының бірі оразаның бастапқы уақытынан соңғы уақытына дейін (яғни күн шығып батқанға дейін) оразаны бұзатын нәрселерден тыйылу. Бастапқы уақытымен соңғы уақытының арасында бір нәрсе ішіп жейтін болса ораза бұзылады. Сондықтан оразаның парыздарын, мәкрухтарын және муфситтерін яғни оразаны бұзатын жағдайларды және бұзбайтын жағдайларды жақсы білу керек.
Оразаны бұзбайтын нәрселердің біршамасы мыналар:
- 1 Ораза екенін ұмытып, бір нәрсе жеп-ішу
- 2 Аузына келген құсықты, бастан мұрынға келген сұйықты, сілекейді, (қақырықты) жұту
- 3 Йод, май, сүрме жағу (бұлардың түсі, иісі түкірікте немесе зәрде сезілетін болса да оразаны бұзбайды)
- 4 Оттегі түтігімен жасанды ауа беру
- 5 Оразаны бұзуға ниет етіп бұзбау
- 6 Қаламай аузын толтырып құсу
- 7 Аузына, мұрнына, тамағына шаң, түтін және маса кіру
- 8 Өзі қалап, қинап біраз құсу
- 9 Көзіне дәрі тамызу, ылғалды линза тағу
- 10 Ғайбаттау (Ғайбаттау оразаны бұзбаса да харам болып табылады. Оразаның сауабын азайтады.)
- 11 Ұйқыда жүніп болу
- 12 Тіс шұңқырына дәрі қою (Дәмі ауызда, тамақта сезілсе де ораза бұзылмайды)
- 13 Гүл иісі және одеколон иіскеу оразаны бұзбайды (одеколонды мұрнына тартса ораза бұзылады)
- 14 Уколсыз тіс жұлдыру
- 15 Жұтпай тамақтың дәмін тату
- 16 Басқа адамның шеккен темекі түтіні сақтанса да аузына, мұрнына кіру
- 17 Тіс жұлдырғанда қанды түкіру, түкіріктен аз болса жұту оразаны бұзбайды
- 18 Аузын жуғаннан кейін қалған ылғалды түкірікпен жұту
- 19 Қан алдыру
- 20 Құлағына су кету
- 21 Ояу кезде қарап, жүніп болу
- 22 Мисуак қолдану
- 23 Тістерінің арасында сәре тамағынан қалған нохаттан кіші нәрселерді жұту
- 24 Ғұсыл алу, душқа түсу
- 25 Сау теріге дәрі, крем секілді кез келген жағылатын заттар оразаны бұзбайды.
- 26 Жараға имсак уақытынан бұрын жағылған сұйық дәрі, имсак уақытынан кейін теріге сүзілсе де оразаны бұзбайды.
Бұлардың ешқайсысы оразаны бұзбайды.
Оразаның сауабын жоятын бес нәрсе
Оразаны бұзбайтын бірақ сауабын азайтатын нәрселерден де ұзақ болу керек. Ораза тұтқандарға уәделенген үлкен сауабтарға қауышу үшін хадис шәрифтерде білдірілген мына жағдайларға мән беру керек.
Хадис шәрифтерде былай бұйырады:
«Бес нәрсе оразаның сауабын жояды: өтірік айту, сөз тасу, ғайбаттау, (бөтен әйелге) құмарлықпен қарау және өтірік ант ішу»
«Ғайбат еткен адамдардың оразасы ақиқатта ораза емес» (Яғни тек ораза қарызынан құтылады, уәделенген сауабқа қауыша алмайды.)
Пайғамбарымыз:
«Ей Раббым тілімді жалғаннан, көңілімді (жүрегімді) күпірліктен, амалымды риядан, көзімді қиянаттан тазала және сақта! Көңілден өткендер сенен жасырын емес» деп дұға етуіміз үшін кеңес беретін.
Сондықтан ораза тұтқан адамның риядан (ел көрсін деген ниеттен) ұзақ болуы, тек Аллаһ разылығын ойлауы керек.